La lei de Moore foguèt oficialament acabada en 2016. En informatica la plan coneguda « lei de Moore », enonciada en 1965 per Gordon E. Moore, engenhaire e cofondator d’Intel, assegura que lo podèr deus processors doblan cada dus ans.
Aquèra constatacion empirica s’es verificada pendent mèi de 55 ans, de 1959 dinc a uèi. Mès a la debuta de l’annada 2016, lo 23 de hèurer, Intel s’a confessat que lo doblament que veng, prenerèi dus ans e mieja, assolidant atau, la fin de la lei de Moore.
De hèit, tàd escadèr un tau espleit, entà podèr se verificar tant de temps, la lei de Moore a cambiat de fòrma dus còps au mens. A la debuta, la lei concerniva solament la complexitat deus semi-conductors que deveva doblar cada dus ans ; puèi, de 1975 enlà, s’agiva deu nombre de transistors dens un microprocessor que doblava ; fin finau, dempuèi la debuta deu milenari, hasè caber dens son calcul la possibilitat de multiprocessors. La lèi de Moore èra pas solament un lèi scientifica, precisament, èra tanben ua ambicion industriala, ua mira…
Mès uèi, la lèi que s’acara a las termièras fisicas. La primor deus circuits elèctronics sarra los 10 nanomètres, de cap a 50 atomes, mei petit qu’un virus ! Ad aquèra talha, las interaccions que devenguen de las importantas. Las dificultats tecnicas, e lo pretz necessari entà i responèr, se han hoù. Pas mèi de causida : cau abandonar la lei de Moore.
Deu punt de vista scientifica, arren de grèu, aqueth acabament èra prevista per Gordon Moore eth-medish. Mès deu punt de vista economica, qu’es un aute problem ! En 2011, jà, lo fisician japonès Michio Kaku pensava que la fin de la lèi de Moore condusirè a un malastre, pr’amor tota l’industria informatica depèndeva d’aqueths cambiaments regulars aguissats per l’avançament de contunh deu podèr de las maquinas, e damb l’industria informatica : l’economia tota.
Urosament, d’autes estudis pensavan aqueth problem per l’estrem deu consumeire e s’imaginan de la consequéncias melhoras. Sol certitud, la fin de lèi de Moore aurà un impacte màger sus l’economía dinc a trobar ua navèth camin de progrès.
A l’ora d’ara, dus possibilitats au mens son considerats entà anar delà la lei de Moore. Prumèr l’ordinator quantic, que s’empara sus los estats quantics deus electrons de l’atòm entà codar l’informacion. Dusau, la compression de la lutz que permet aus circuits electronics elementaris de prèner ua plaça mèi redusita. La prumèra ipotèsi es la mèi anciana mes se tusta a un problem d’industrializacion.
Digun non sàp pas uèi, se ua tresau ipotèsi apparéisherà pas ? Quin que sia, « Amics de la sapiença » que serà lavetz present entau ne parlar.
T.Quatre
