La granhòta sageta es un anfibian de la familha Dendrobatoidea e uèi lo jorn òm coneis scientificament mai de 180 tipes desparièrs d’espècias dins aquel grop animal. Es un tipe de granolha plan singular pr’amor que la siá defensa a coma basa una pèl verinosa pr’amor de la preséncia de diferents tipes d’alcaloïdes verinoses a mai de plusors pumiliotoxinas, tanben plan dangierosas per totes los autres animals que vòlon s’i aprochar.
Las pumiliotoxinas son una familha d’alcaloïdes e liposolubles qu’aquel tipe d’anfibians an pr’amor de la sieuna dièta d’artropòdes, pr’amor que son de toxinas que son pas creadas dirèctament per las granolhas. Dins lo grop de granolhas sageta – que tanplan n’i a divèrsas espècias desparièras- benlèu la pus dangierosa e la mai verinosa es la granolha daurada (Phyllobates terribilis).
La granolha sageta a coma caracteristicas pròprias de colors plan vivas e tanben fòrça divèrsas. Las colors d’una granolha d’aquela familha doncas pòdon se situar entre lo negre blau e l’iranja pus viu fins al jaune o encara lo roge. E encara i a un tipe de granolha sageta del genre Colostethus qu’a una color bruna.
D’anfibians plan dangieroses
Per ansin, aquel tipe de granolhas pòdon èsser classificadas coma plan dangierosas per la majoritat de predators, d’autres animals e encara la nòstra pròpria espècia umana. Lors mesuras tanben son divèrsas car òm ne pòt trapar que fan sonque 6 centimètres de longor a d’autras sonque fan 1 cm. La mesura de cada granolha totjorn depend de l’espècia de granolha mas tanben de l’edat de cada especimèn.
La dièta d’aquel tipe de granolhas doncas es clau a l’ora d‘aquerir de toxinas verinosas: las granolhas sageta manjan sovent de babaròtas, de termits, e d’ortoptèrs a mai de formigas. La sieuna dièta doncas es plan generalista e brica especializada. Pasmens, i a cèrtas espècias de granolha sageta que manjan sonque un tipe d’insècte e òm pensa que la causa ne seriá aquerir mai lèu la toxina de besonh per poder puèi se defensar.
Las granolhas sageta son d’anfibians mai que mai nuechencs e tanben son plan territorials. Aquò vòl dir que la sieuna conducha reproductiva es fòrça complèxa. Totun, suenhan plan los uòus e los capgrosses.
Las divèrsas espècias de granolha sageta s’espandisson al long de la majoritat d’America meridionala e tanben en qualcunas illas tropicalas de la mar Cariba. Los ecosistèmas ont demòran tanplan son divèrses pr’amor qu’òm pòt trobar de granolhas sageta en de bòsques de nívols e de junglas tropicalas de tèrra baissa, mas atanplan en de forèsts dels Andes, ont arriban a viure dempuèi los 300 fins als 2.000 mètres de nautor.
Las granolhas sageta son doncas d’anfibians plan dangieroses e la pus dangierosa de totas las espècias d’aquel genre son las granolhas dauradas. Aquelas granolhas an de batraciotoxina, çò es una toxina que la siá origina son una espècia de babaròtas que l’an amb elas. En tot las manjar las granolhas dauradas venon pus perilhosas pr’amor que tanben an d’immunitat a aquela sòrta de toxina. Mas que l’an pas los autres animals, predators o encara mens d’umans.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
