LA DOMINACION DELS MAMIFÈRS COMENCÈT FÒRÇA ABANS
De còps, es pas util de far un nòu estudi scientific amb de nòvas donadas per descobrir quicòm de nòu en sciéncia. Aquò es çò que s’es passat dins l’estudi realizat sus de fossils ja coneguts que i aviá dins los musèus de la planeta. La conclusion es pro estonanta: los mamifèrs comencèron lor regne fòrça abans l’extincion dels dinosaures fa 66 milions d’ans. Ara cal tornar escriure l’istòria naturala de la Tèrra.
Aital, los mamifèrs aurián començat a dominar la planeta 10 a 20 milions d’ans abans l’extincion dels dinosaures. O ditz un nòu estudi fach per l’Universitat de Southampton e amb Elis Newham coma cap. Las conclusions de l’estudi demòstran que, malgrat la cresença populara, los mamifèrs tanben dominèron la planeta pendent l’epòca dels dinosaures e qu’aquestes e los aucèls foguèron pas los solets senhors de la Tèrra fins fa 66 milions d’ans.
“L’opinion tradicionala –çò diguèt Eliss Newham– es que la preséncia dels mamifèrs pendent l’edat dels dinosaures foguèt fòrça pichona e que lor diversificacion cresquèt après l’extincion dels dinosaures. Totun, nòstras recèrcas confirman que los mamifèrs terians, ancessors dels mamifèrs modèrnes, ja s’èran pro diversificats entre 10 e 20 milions d’ans abans l’extincion dels dinosaures e qu’aquò foguèt pas, en un primièr moment, positiu per eles”.
Una extincion generalizada
L’ipotèsi de la majoritat de la comunautat scientifica d’uèi ditz que los mamifèrs presents fa 70 milions d’ans s’èran pas brica diversificats. E qu’èran de pichons mamifèrs manjaires d’insèctes. Malgrat aquò, s’es trobat de mamifèrs de l’epòca amb la talha d’un can e aurián pas totes agut la meteissa dièta.
En tot analizar las dents de centenats de mamifèrs plaçats en divèrsas colleccions de musèus del Mond, la còla qu’a efectuat aqueste nòu estudi a trobat que las talhas d’aquestes tanben son fòrça desparièras, çò que vòl dire que las diètas tanben o èran. Aquò contraditz la teoria sus los mamifèrs de l’epòca dels dinosaures que i aviá fins a uèi.
A mai, an pogut soslinhar que los mamifèrs se diversifiquèron fòrça abans çò esperat e que l’extincion massiva que se produguèt sus la planeta fa 66 milions d’ans tanben foguèt negativa per eles. Fòrça d’eles poguèron subreviure mas de centenats d’espècias de mamifèrs tanben desapareguèron. Benlèu, çò dison los scientifics, pr’amor qu’avián pas una dieta pro generalizada. Lo mitan scientific s’estonèt de descobrir aqueste fach. “Esperavi veire mai de diversitat entre los mamifèrs just après l’extincion dels dinosaures –çò diguèt lo coautor de l’estudi David Grossnicle, de l’Universitat de Chicago–. Mas foguèt pas aital. I aguèt fòrça extincions de mamifèrs e aquestes poguèron pas tornar dominar la planeta abans qualques milions d’ans”.
La rason d’aquesta primièra extincion dels mamifèrs es pas estada encara descobèrta. Grossnicle suggerís que benlèu los mamifèrs e las plantas amb flors serián fòrça restacats. E quand aquestas poguèron ofrir de nòva frucha de nòvas granas, arribèron de nòus insèctes e tanben de nòus mamifèrs. Mas aquò es pas encara una ipotèsi scientifica segura.
Totun, Grossnicle confirmèt que los mamifèrs ja s’èran diversificats fòrça abans l’extincion dels dinosaures e que los que poguèron subreviure èran de mamifèrs generalistas, çò es que manjavan de tot. Aquò, çò dison, poiriá èsser lo camin que seguiràn los mamifèrs los cent ans seguents. Topic casut.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet , lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
