Home SCIÉNCIA ETH CERN MESURA ERA MASSA DETH BOSON W
ETH CERN MESURA ERA MASSA DETH BOSON W
0

ETH CERN MESURA ERA MASSA DETH BOSON W

0

Entà estudiar ben es efectes des bucles quantics des particules virtuaus, era fisica vò ara analisar ben era massa des bosons Z e W. Era dusau particula non siguec encara ben mesurada. Mès eth CERN usèc ua naua tecnica entà poder he’c ben.

Atau, e tostemps laguens eth modèl estandard, era massa deth boson W ei fòrça ligada ara fòrça dera interaccion des fòrces electromagnetiques des masses deth boson d’Higgs e deth quark superior. E poder mesurar damb precision aguesta ei tanben mesurar se es sues proprietats pòden alinhar-se damb eth madeish modèl estandard. Se açò non siguesse possible se poirien trapar naues particules que non son reaus.

Eth CERN descorbic hè mès de 40 annades eth boson W.

Ua istòria longa

Eth CERN descorbic hè mès de 40 annades eth boson W e sajèt de lo mesurar cada còp damb mès precision. Justament en 2022 siguec trapada ua valor fòrça nauta dera sua massa damb era ajuda deth Detector Collider. Mès es cercaires crederen qu’aguesta non podie èster era mesura reau:  80433,5 MeV, damb una incertitud de 9,4 MeV, mès açò ère fòrça diferent d’autes experiments e deth madeish Modèl Estandard e calie donques hèr mès estudis.

En 2023, trapèc ua massa melhorada d’aguest boson basada sus ua naua analisi des donades de collision proton-proton. Aquesta mesura siguec de 80366,5 MeV, damb ua incertitud de 15,9 MeV, e ei estada enquiara era mesura mès precisa trapada, pr’amor qu’era sua incertitud ei de sonque 0,01%.

Ongan, ua naua mesura d’aquera massa dèc un resultat de 80360.2 (damb ua incertitud de 9,9 MeV). “Aguest ei eth prumèr còp qu’auem sajat de mesurar era massa deth boson W en de condicions de collision, çò diguec era cercaira Patricia McBride. E aguesta nau mesura ei fòrça, fòrça precisa”.

“Es mesures dera massa deth boson W son fòrça delicades e mès teoriques que reaus. Ehth madeis boson W se pòt trincar ath sòn còp en d’autes particules encara mès petites, com es leptons o es neutrinos, que son fòrça dificils de mesurar o encara de trapar, çò apondec eth cercaire Gautier Hamel de Monchenault. Sonque en tot observar aguesti muons e damb era ajuda dera teoria mès recenta auem podut (a trauèrs d’ua analisi de contraròtle crosat) d’aténher aguesta nivèu de precision tan naut”.

Era Redaccion

 

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.