ES ESTAT DESCOBÈRT UN NÒU DINOSAURE AMB DE PLUMAS
La descobèrta d’un nòu dinosaure amb de plumas nomentat Albertovenator curriei confirma mai encara una linha evolutiva que finiguèt amb l’aparicion de las aus. E maugrat que l’opinion generala o sap pas, de mai en mai se restaca mai prigondament l’evolucion d’un tipe cert de dinosaures, los terapòds, amb los ancesssors de las aus d’uèi lo jorn.
Los òsses fossilitzats d’Albertavenator curriei – la segonda partida del nom es per aunorar lo conegut paleontològ canadian Philp J. Currie – foguèron trobats prèp del Riu Roi (Red River), a Alberta, Canadà. E maugrat que quora foguèron trobats pendent las annadas 1980 se pensava qu’èran d’una autra espècia parièra, Troodon, ara son estats identificats coma una nòva espècia de terapòd amb de plumas, familha de las aus actualas.
L’identificacion d’Albertavenator, la nòva espècia, es estada facha per una còla de paleontològs del Musèu Reaial d’Ontario e lo Musèu de Dinosaures Philip J. Currie a travèrs de la publicacion d’un nòu estudi al numeric Canadian Journal of Earth Sciences.
Un dinosaure de fa 71 milions d’ans
Albertavenator curriei demorèt en la província canadiana d’Alberta fa 71 milions d’annadas. Fins ara se pensava que lors òsses èran de Troodon – que demorèt al quite airal fa 76 milions d’ans-. De mai, ambedoas espècias marchavan amb doas patas, avián de plumas e avián la meteissa nautor qu’un uman. Mas los scientifics an trobat que lo cran d’Albertavenator es mai cuert e robust que lo de Troodon. Aquò a confirmat la descobèrta.
“Esperam poder trobar lèu una esqueleta sencera d’Albertovenator a l’airal e aquò balhariá fòrça mai d’informacion sus aquela espècia – çò diguèt David Evans, del Musèu Reial d’Ontario -. Son d’òsses fòrça estranhs e avèm agut plan d’astre d’aver un tros de cran qu’a permés conclure qu’Albertavenator es una nòva espècia desparièra de terapòd”.
Al delà d’aquò, los scientifics an confirmat qu’es estat fòrça malaisit identificar la nòva espècia pr’amor que las dents son fòrça semblantas. La descobèrta, totun, permet demostrar la varietat de troodontids especificament e de terapòds amb de plumas mai generalament e tanben balha mai informacion sus una linha evolutiva que finiguèt pendent lo Jurassic final en l’aparicion de las primièras aus – que demorèron pendent la meteissa epòca que los dinosaures e los pterosaures e pliosaures e ja abans de l’extincion finala d’aquelas espècias animalas.
E maugrat que la majoritat de la comunautat scientifica ja comença d’acceptar qu’una familha de dinosaures foguèt l’ancessora de las aus actualas – los terapòds, dins la quala i an tanben dinosaures gigants coma Tiranosaurus o Albertasaurus e d’autres pichons coma Alvarezsaurus o Microraptor -, encara es discutit uèi se las aus aguèron coma ancessors los dinosaures.
Pasmens, los recents trabalhs e descobèrtas de nòvas espècias de dinosaures en tota la planeta confirmarián que los terapòds foguèron los ancessors de las aus ( las espècias carnivòras), que en una epòca cèrta comencèron a montar als arbres per volar milions d’ans après e que las aus d’uèi lo jorn ne son lo genre final resultat de milions d’annadas d’evolucion e que ja demoravan amb dinosaures e pterosaures abans de l’extincion generala de vida animala a la Tèrra fa 65 milions d’ans. I a scientifics que van mai enlà encara e dison que l’edat dels dinosaures finiguèt jamai pr’amor qu’encara uèi lo jorn las aus an mai espècias a la planeta que non los mamifèrs.
Una teoria scientifica que comença d’èsser majoritària e qu’a d’èsser mai coneguda per totes e totas . La descobèrta d’Albertosaurus doncas, un terapòd troodontid amb de plumas, n’es una pròva mai. Plusors paleontològs afirman que totas las espècias de terapòds (carnivòrs) avián de plumas. Un fach estonant mas que pòt èsser demostrat scientificament. E quand la sciéncia parla, se pòt pas res mai dire. Solament aurem de cambiar la manièra d’imaginar aquel dinosaure e pro.
Christian Andreu*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
