Home LINGÜISTICA ES DESCOBÈRTA UNA NÒVA LENGA EN MALÀISIA
ES DESCOBÈRTA UNA NÒVA LENGA EN MALÀISIA
0

ES DESCOBÈRTA UNA NÒVA LENGA EN MALÀISIA

0

Es estat anonciat aquesta quita setmana per una còla de scientifics e estudioses de la lingüistica suedeses: es estada descobèrta una nòva minoritat que parla Jedek, una lenga parlada solament per 280 caçaires-culheires dins l’airal de Sungai Rual, prèp de Jeli, a l’estat de Kelantan, dins la peninsula de Malàisia.

La nòva lenga descobèrta aquesta quita setmana es parlada per un grop de 280 caçaires-culheires.

Segon los recercaires de l’Universitat de Lund, en Suècia, lo Jedek aperten al grop de lengas nomentat Aslian, una familha desparièra dins las lengas austroasiaticas parladas en aquela peninsula. La nòva lenga, pas nòva mas desconeguda fins uèi lo jorn per la sciéncia occidentala, foguèt descobèrta per los lingüistas Joanne Yager e Niclas Burenhult, que lo descobriguèron pendent la realizacion d’un projècte de documentacion de lengas.

Aquel, nomenat “Lengas dels Semang” èra enregistrat en tot visitar divèrses vilatges de la zòna per recolhir donadas sus los desparièrs grops que parlan de lengas aslianas.

Ja èran estats estudiats abans per d’antropològs

Totun, “lo Jedek es pas una lenga parlada per una tribú perduda dins la sèuva cossí se poiriá plan imaginar – çò diguèron los recercaires – mas dins un vilatge que ja èra estat estudiat abans per d’antropològs”.

“Coma linguistas avèm trobat de caracteristicas lingüisticas particularas que los antropològs trobèron pas – çò confirmèt Burenhult”. Aital, la descobèrta del Jedek seriá estada facha quora la còla estudiava la lenga Jahai dins lo quite airal. “Foguèt alavetz quand descobriguèron qu’èra una lenga desparièra – çò diguèt Yager-.”

Al delà, los linguistas vegèron que los Jedek utilizavan de paraulas e estructuras gramaticalas qu’èran pas las de los Jahai. Qualqu’unas d’elas suggerissián un ligam amb d’autras lenhas aluenhadas e parladas en d’autras regions de la peninsula malaia.

Los Jedek demoran dins un pichon vilatge prep de la sèuva de Malàisia.

Los scientifics tanben an confirmat que la comunautat Jedek es mai egalitària en çò que tòca als genres parlant que non los occidentals. I a pas de violéncia – brica – entre los membres de la tribú e los adultes demandan lors mainats de se far pas la concurréncia. An pas de leis ne còrts judicialas. Tanpauc an de trabalhs e cadun fa çò que fa melhor.

La sieuna lenga a pas de paraulas per conquistas, judicis o leis ne propietaris. Paraulas coma laissar, raubar, comprar o vendre existisson pas. Maugrat aquò i a fòrça paraulas per descriure cossí far un escambi just.

“I a pas una unica manièra d’èsser uman – çò confirmèt Burenhult -. Sovent pensam que l’univèrs uman es fach de grandas vilas e modèrn coma lo de la societat occidentala. Encara podem aprene plans us l’umanitat a travèrs la riquesa culturala e lingüistica de las minoritats en perilh de desaparicion”. La descobèrta es estada publicada al jornal Linguistic Typology.

La Redaccion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.