Derrotat Napoleon Bonaparte après la batalha de Waterloo e lo sieu exili a l’isla de Santa Elena, la question mai importanta èra saber coma s’organizariá Euròpa. Foguèt convocat un congrès a Viena que comencèt lo mes de Setembre de 1814 e acabèt en Junh de 1815 ont assistiguèron totes los estats europèus. E mai se qualqu’uns consideravan França coma responsable de totes los eveniments, poguèt assistir e defendre los sieus interèsses un còp se produsiguèt la Restauracion monarquica.
França, Grand Bretanha, Àustria, Prússia e Russia foguèsson los estats que decidiguèron la majoritat dels resultats del Congrès, del temps qu’estats cossí Espanha, malgrat qu’èra estada decisiva en la desbranda de Napoleon Bonaparte, aguèron pas gaire poder en las decisions del Congrès. Participèron al Congrès quinze membres de familhas reialas, mai de dos cents princes e mai de dos cents diplomatics oficials. Entre qualqu’uns dels diplomatics qu’assistiguèron al Congrès, podèm citar lo cancelièr austrian Klemens Von Metternich, lo cancelièr rus Karl Nesserode, lo diplomatic francés Charles Maurice de Tayllerand, qui atenguèt evitar l’assag de qualques estats d’enebir la participacion de França al Congrès, o los britanics Robert Stewart de Castlereagh o Arthur Wellesley, lo pòrti de Wellington qu’aviá derrotat Napoleon a Waterloo.
Doas èran las idèas basicas que las desparièras poténcias europèas defendèron pendent lo congrès. La reconstruccion d’Euròpa se basariá en lo retorn de las ancianas familhas reialas qu’èran estats destronadas pendent lo periòde revolucionari. Aquela restauracion legitimariá segon la tradicion aquelas familhas, que poirián tornar al sistèma de la monarquia absolutista. Amb aquela idèa, la dinastia dels Bourbon tornèron al tròn de l’estat francés, amb la proclamacion de Loís XVIII, fraire de l’executat Loís XVI, coma rei francés. Los Bourbon tornèron tanben al tròn d’Espanha, ont aviá regnat Josep Bonaparte, lo fraire de Napoleon, amb lo nòu rei Ferrand VII.
L’autra idèa se basava en lo retorn de l’”equilibri” europèu, per que cap estat aguès excessiu pes e poder en lo continent. Aquela exigéncia proveniá sustot de Granda Bretanha e Àustria. Per aténher que se restabliguèsse l’equilibri, seriá necessari organizar nòvament las frontièras europèas.
Àustria sortèt fòrça beneficiada del Congrès, car mantenguèt las siás frontièras, mas calguèt tanben crear un nòu estat, lo Reialme de Lombardia e Venècia amb de territòris del nòrd de la Peninsula Italiana, coma lo Ducat de Milan. Aquel nòu reialme veniá un “reialme vassalh” de l’Empèri Austrian, e aital los Habsburg estendián la siá influéncia pel territòri italian.
Tanben Granda Bretanha sortèt fòrça beneficiada en aténher fòrça pichonas islas en la Mar Mediterranèa (Malta), a l’ocean Atlantic e a l’Indian, que venguèron de ponches basics per las siás rotas comercialas. Los britanics èran fòrça interessats en qué França ensagèsse pas de conquistar territòris al nòrd de las siás frontièras. La solucion foguèt aumentar lo territòri dels Païses Basses, convertits en un reialme, que jonhiá las ancianas Províncias Jonchas, Flandra e Valonia. Aqueles dos territòris se separarián dels olandeses solament quinze ans après per crear lo nòu Reialme dels Bèlgas (Belgica).
La Santa Aligança
Una autra decision foguèt crear la Santa Aliança, una associacion de reialmes que se comprometián a s’ajudar davant possibles assages revolucionaris posteriors, que poguèsson far perilhar las siás monarquias. Amb d’idèas clarament conservadoras, l’idèa de la Santa Aliança, sortiguèt de l’emperaire de Russia, Alexandre I, e s’i apondèron Àustria, Prússia, França e Espanha, mas Granda Bretanha, ont la monarquia absolutista s’aviá pas jamai implantat, s’integrèt pas a l’organizacion. La Santa Aliança seriá utilizada l’an 1823 per retornar lo poder absolut al rei espanhòl Fernando VII, qu’èra limitat dempuèi fasiá tres ans, après lo còp d’estat liberal del general Riego.
Malgrat totes aqueles assages conservadors, lo rei de França, Loís XVIII, decidiguèt d’acceptar qualques idèas de la Revolucion Francesa, per aténher la reconciliacion de la societat a França. La Carta aprovada per lo sieu govèrn reconeissiá qualques dreches, coma l’egalitat de totes los franceses davant la lei e las libertats de pensada, d’expression e la libertat religiosa. Mas lo sieu successor Carles X, volguèt tornar nòvament a la monarquia absoluta e las siás politicas acabarián per provocar la Revolucion de 1830.
Al bòrd de las reünions oficialas, se desvolopèt un autre Congrès, mai festiu, per esvagar las delegacions oficialas a Viena. Naturalament, pendent aquelas celebracions se desvolopavan tanben los contactes entre los representants dels desparièrs estats, e tanben, las intrigas e las conspiracions,… la diplomacia secrèta. A Viena cada nuèch èra fèsta, amb taulejadas e recepcions, concèrts e balhs. Lo meteis Ludwig Van Beethoven estreèt pendent lo Congrès la siá famosa setena sinfonia.
Tot un assag per frenar l’impuls de las idèas revolucionàrias, que fracassèt, car en posterioras revolucions s’acabèt en s’impausant la monarquia parlamentària e los dreches defenduts per la Revolucion amb lo passatge del temps.
Un article de Francesc Sangar*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
