La publicacion d’un nòu estudi arqueològic sus la preséncia neandertaliana a El Salt (País Valencian) tresbolèga plan las teorias acceptadas fins uèi. La comunautat scientifica ja pòt tornar discutir. Segon la còla qu’a fach l’estudi, Homo sapiens neandertalensis auriá desaparegut de la Peninsula Iberica fa mai de 40.000 annadas.
La conclusion de l’estudi es mai qu’estonanta. Après la descobèrta d’una esqueleta al Portugal d’un mainatge qu’aviá las caracteristicas d’un èsser ibrid – mescla de sapiens sapiens e neandertal – a Lagar Velho e qu’auriá viscut fa solament 28.000 ans, la teoria oficiala laissava pas cap de dobte.
Aital, l’aparicion de l’òme anatomicament modèrn – nosautres – dins l’Euròpa de fa 40.000 ans, auriá ajudada l’extincion de l’espècia neandertaliana al mens dins la Peninsula Iberica. Segon aquò, los neandertalians aurián trobat aquí un darrièr refugi pendent de milièrs d’annadas (entre 40.000 e 28.000 ans) amb lo riu Ebre coma frontièra amb la nòstra mena.
Ara comença d’èsser reconegut que la desaparicion de Neandertal al nivèl europèu se debanèt fa 40.000 ans. Mas aqueste nòu estudi balha una conclusion estonanta: Neandertal auriá desaparegut del territòri iberic fòrça temps abans, fa 45.000 ans. Aquò volriá dire que quand la nòstra mena dintrèt dins la Península Iberica i auriá pas agut degun.
Desaparicion graduala
Los darrièrs estudis ja publicats per la revista scientifica Nature situavan los darrièrs neandertalians prèp de la Mar negra russa mas tanben sus la còsta atlantica portuguesa. Aquò se seriá debanat fa entre 41.000 e 39.000 ans. Totun, lo nòu estudi balha nòvas chifras: los neandertalians iberics aurián desaparegut abans d’aquò. Aital o demòstra scientificament la descobèrta facha sul siti arqueologic valencian d’El Salt.
L’estudi, que de segur crearà fòrça discussion dins la comunautat scientifica arqueologica mondiala, es estat publicat per la revista Journal of Human Evolution. Lo cap de l’estudi, Bertila Galván, del Departament de Preïstòria , Arqueologia e Istòria Anciana de l’Universitat de La Laguna (Illas Canàrias), soslinha çaquelà, que i a pas cap contradiccion amb los estudis anteriors.
“Los paucs estudis amb de chifras scientificament provadas sus la desaparicion dels neandertalians fins ara parlan d’una data que cal situar entre ara 43.000 e 45.000 ans – çò diguèt Galván. E los que nos parlan de datas mai recentas son dobtoses pr’amor que lo material lític trobat es fòrça pichon”.
Segon l’estudi de Galván e los sieus collègas, i a pas cap d’evidéncia sus la preséncia neandertaliana en Eurasia fa 40.000 ans. Pr’aquò, an volgut reconéisser que lo procés de desaparicion d’aquesta espècia umana es fòrça complèx e que i a de diferéncias segon lo luòc e la region.
Per poder provar aquò, la còla qu’a realizat aqueste estudi a demostrat que i aviá pas de neandertalians sul territòri iberic aprèp 40.000 ans. Lo contèxt arqueologic trobat a El salt seriá fòrça segur, segon eles. E d’autras pròvas d’autres sitis tanben ajudarián a far aquesta lectura. Segon aquò, doncas, la desaparicion dels neandertalians se seriá debanada dins la Peninsula Iberica fa mai de 45.000 ans.
Los divèrses espleches trobats a El Salt e los òsses d’animals (cabras, cavals e cèrvis ) e la sequéncia estratigrafica d’El Salt confirmariá doncas que Neandertal seriá demorat a aqueste luòc pendent mai de 30.000 annadas. De mai, la descobèrta de sièis dents d’un neandertalian fòrça jove son una pròva clara qu’aqueste “seriá un individú dels darrièrs grops de neandertalians que demorèron dins la region” çò dison los scientífics.
L’analisi dels fossils es estada facha amb de tecnicas de nauta resolucion en tot estudiar tanben las divèrsas donadas arqueologicas e paleoenvironamentalas d’El Salt. D’aprèp aquò, l’estudi confirmariá que la populacion neandertaliana seriá de mai en mai flaca e que la desaparicion d’aquesta espècia se seriá pas debanada d’un jorn a l’autre. Lo cambi foguèt gradual e segon Cristo Fernández, coautor d’aqueste estudi, “la desaparicion de Neandertal auriá pres de milièrs d’ans. Cada generacion èra mai e mai pichona que l’anteriora”.
Aquesta desaparicion graduala de l’espècia neandertaliana en Iberia auriá coincidit amb una epòca de màger fred e unas condicions environamentalas pièjas. E una autra conclusion estonanta e que segur farà chifrar los scientifics: “L’òme anatomicament modèrn – nosautres – aguèt pas cap de ròtle dins la desaparicion de Neandertal sul territòri iberic – çò diguèt Fernández. Lo clima ne foguèt una causa màger e quand Homo sapiens sapiens arribèt a la Peninsula Iberica trobèt pas degun”.
L’estudi balha de donadas scientificas sus la desaparicion neandertaliana en Iberia entre 45.000 e 38.000 annadas. Las pròvas que o demòstran son estades trobadas a El Salt mas tanben dins d’autres luòcs arqueologics de la Peninsula Iberica. Ara, la discussion pòt començar pr’amor que la sciéncia es una causa e balhar d’opinions es quicòm mai.
La redaccion
