Ac a confirmat era NASA. S’abans Mart avie fòrça probabilitats d’èster aperat ua exoplaneta —ua planeta a on i a caracteristiques semblables as dera Tèrra— ara s’i é descubèrt aigua. Se tractarie d’aigua salada e era sua origina poirie vier dera evaporacion d’aigua en aire d’aquera planeta.
Er estudi s’ei hèt public ena revista Nature Geoscience
e poirie èster ua des descurbèrtes scientifiques mès revolucionaries des darrèri tempsi. Pr’açò se pense qu’en Mart i a condicions que poirien hèr possibla era vida sus era planeta. Es scientifics diden que laguens dera aigua i poirien aver micròbis e qu’aguesta possibilitat ei fòrça reau.
“En futur es astronautes auràn d’identificar es ressorses d’aigua sus aquera planeta”, çò ditz Lulu Ojha, coautor der estudi, “Aquerò harie mès aisida era vida sus Mart. Era activitat umana sus aquera planeta costarie fòrça mens esfòrci pr’amor qu’eth hèt que i age aigua implique era existéncia de vida microbiana”.
Eth hèt ei qu’era comunautat scientifica ja hège temps que pensave qu’en Mart i poirie aver aigua. Era realitat qu’ena Planeta Arròia es temperatures baishen enquia zèro grau atau coma era sua pression atmosferica hège a pensar ara NASA qu’era preséncia d’aigua ère ua realitat plan reau. Mès pendent es darrèri 15 ans non s’ère arribat a cap de pròva definitiva. Enquia ara.
Era NASA a un instrument aperat Crism que pòt determinar quina ei era composicion quimica des divèrsi materiaus que se tròben en ua superfícia. “I avie linhes escures sus era superfícia marciana qu’apareishien e desapareishien pendent er estiu d’aquera planeta”, çò confirma Ojha, “e se pensaue que podien èster petiti arriuets. Ara s’ei podut saber que son hèti de saus: magnèsi perclorat, clorat e clorita. E açò hè a pensar qu’aqueres saus provien d’aigua”.
Arrius contaminanti
Totun, qu’es airaus on s’ei trobat aguesti possibles petits arriuets solament se tròben en es airaus eqüatoriaus dera planeta e se i a gèu, diden tanben es scientifics, que serie jos era superfícia e a fòrça prigondor. Ua possibilitat tanben serie qu’era sau hèsse qu’era aigua gessesse ara superfícia: mès encara non s’ei trobat es hònts. Ua auta teoria serie era que ditz qu’era aigua ges ara superfícia a travès des montanhes mès encara non s’ei podut demostrar.
“Ara sabem que i a determinadi microoganismes que poden demorar”, çò confirma eth Doctor Joe Michalski, cercaire en Musèu d’Istòria Naturau de Londres, “Poden demorar en condicions iperarides, fòrça salines o quitament extrèmes comparades damb es lòcs a on pòt demorar er èster uman. De hèt, ena Tèrra on i a aigua i a vida. Pr’açò qu’ei era descubèrta mès grana des darrèrs 20 ans. Qu’ei passionant.”
Ara es agéncies espaciaus auràn de pensar com se pòt trobar aigua en Mart mès era madeisha comunautat scientifica tanben confirma qu’aquerò ei tanben perilhós pr’amor qu’es fusades espaciaus non pòden pas èster esterilizades pro ben e aquerò poirie hèr que se contaminessen. Açò vò díder que se se tròbe aigua ei conselhable, per ara, de non anar-i.
Christian Andreu
