EI TRAPADA UA PLANTA FOSSILA DERA FAMILHA DERA VINHA EN CATALONHA
Ua còla der Institut Catalan de Paleontologia Miquel Crusafont (ICP-CERCA) e dera Universitat de Barcelona an identificat ua nàua espècia fossila, Nekemias mucronata, dempús d’estudiar gaireben un centenat de huèlhes trapades en Cervera (Lhèida, Catalonha). Er estudi siguec publicat ena revista online Journal of Systematics and Evolution , e balha naues donades sus era evolucion dera familha des Vitaceae – qu’includís era vinha – pendent eth Cenozoïc e daurís un nàu camin d’aquesta planta ena sua dispersion en emisfèri nòrd.
En aguest estudi, era còla formada per Aixa Tosal, dera Universitat de Barcelona, e Alba Vicente, der Institut Catalan de Paleontologia Miquel Crusafont, a mès de Thomas Denk, deth Musèu d’Istòria Naturala d’Estocòlme, descriuec ua naua espècia fossila dera familha dera vinha nomentada Nekemias mucronata. Es sues rèstes sigueren trapades en Cervera, en Catalonha.
Era familha des Vitaceae ei ath sòn còp dividida encara en cinc tribús, dont es Vitae, qu’includís era vinha (Vitis vinifera), a mès de 200 espècies mès. Laguens ua auta d’aguestes tribús, era des Ampelopsideae, (damb sonque 47 espècies) ei on cau situar era naua planta fossila Nekemias mucronata.
Huèlhes fòrça caracteristiques
Es sues huèlhes son fòrça caracteristiques pr’amor que son compausades, e damb diuèrsi huèlhs, units en un solet axe comun. Dempús d’estudiar mès de 100 huèlhes d’especimèns fossils, era còla de cercaires podec trapar es modèls comuns dera naua planta. Segontes Alba Vicente, cercaire der Institut Catalan de Paleontologia Miquel Crusafont, “era analisi nos a permés separar Nekemias mucronata d’autes espècies fossiles dera madeisha familha d’Eurasia”.
“Enquiara eth registre mès ancian d’aguesta familha de plantes ei deth Cretacèu Superior indian”, çò didec Thomas Denk, cercaire deth Musèu d’Istòria Naturau d’Estocòlme. Totun ja i auien linhatges d’Ampelopsis e Nekemias en Euròpa e en Asia Centrau hè sonque 40 milions d’annades”. Entà explicar aguest fenomèn es cercaires an prepausat dus possibles camins entara sua arribada a America deth Nòrd o d’autes regions der emisfèri nòrd.
Ua d’aguestes dralhes poirie èster qu’aguesta familha de plantes s’escampilhèc des d’Asia Centrala enquia Euròpa e dempús vèrs America deth Nòrd a trauèrs der Istme der Atlantic Nòrd, un camin terrèstre que ligaue es continents hè milions d’annades. Era auta ipotèsi ei qu’aguesta dispersion comencèc a trauèrs deth Estret de Bering. Segontes Aixa Tosal, dera Universitat de Barcelona, “es nòsti resultats mòstren qu’açò passèc hè 20 milions d’annades abans de çò que se pensava”.
Aguest estudi tanben estudièc es causes que podèren influir ena dispersion d’aqueres dues espècies fossiles dera familha des Ampelopsidae, Nekemias mucronata e Ampelosis hibschii, que demorèren en Eurasia dempús dera fin der Eocèu. Segontes es cercaires, aguesta dispersion non a coma causa principau eth clima mès mesalèu es pònts terrèstres continentaus que i auien en aquera epòca a mès dera adaptabilitat des plantes.
Era Redaccion
