ERA TÈRRA AUEC UN SISTÈMA D’ANÈTHS HÈ SONQUE 466 MILIONS D’ANNADES
Un nau estudi descorbic qu’era nòsta planeta uec un sistèma d’anèths non he guaire, hè sonque 466 milions d’annades. Un metòr s’aurie trincat quan passaue ath torn dera Tèrra en aquera epòca e aurie deishat diuèrsi anèths d’arròques ath torn dera planeta blua. Açò aurie passat pendent er Ordovician, segontes un estudi dera Universitat de Monash.
Ath delà d’aguest hèt, er estudi tanben descorbic qu’era planeta Mars tanben aurie auut un o diuèrsi anèths d’arròques ath torn dera planeta pendent eth sòn passat. E donques, es cercaires ara diden que totes es planetes grani de gas que i a aué en Sistèma Solar aurien auut tanben un o diuèrsi anèths d’arròques en passat.
En aguest estudi ua còla de cercaires d’aquera universitat, dirigits per Andy Tomkins, estudièren es posicions de 21 cratèrs formadi pera casuda de meteòrs pendent un periòde d’apuprètz 40 milions d’annades. Toti aguesti cratèrs se trapauen mès o mensh ath torn der eqüator, maugrat que mès deth 70% de tota era tèrra continentau que i ena planeta ei en dehòra d’aguesta region. E se açò ja ei un mistèri ,es cercaires volèren trapar ua explicacion en tot díder qu’açò passèc pr’amor dera arribada d’un meteòr gigant apròp dera Tèrra hè milions d’annades.
Un eveniment fòrça peculiar
Segontes aqueri cercaires, eth meteòr s’aurie trincat quan passaue apròp dera planeta blua. E açò provoquèc era formacion d’un sistèma d’anèths damb arròques ath torn dera Tèrra, d’ua forma plan semblable ara dera planeta Saturn, qu’a un anèth d’arròques ath sòn torn encara aué. « Pendent milions d’annades totes aqueres arròques queigueren pòc a pòc sus era Tèrra e creèren es cratèrs qu’auem trapat, çò confirmèc Tomkins ».
“Ath delà, auem descorbit qu’es arròques sedimentàries d’aquera region, situada en eqüator dera planeta, an fòrça rèstes de meteòrs. E açò, çò apondec Tomkins, sonque pòt voler díder qu’era nòsta planeta auec, hè fòrça milions d’annades, un o mès d’un anèths d’arròques ath torn dera planeta ».
Segontes es cercaires qu’an descorbit açò, aguest anèth d’arròques aurie provocat una grana ombra sus era Tèrra e dilhèu aurie ajudat entara creacion d’un clima fòrça mès heired. E açò qu’ei justament çò que passèc ena planeta pendent era fin dera epòca ordoviciana, qu’ei coneishuda pes cercaires coma ua des epòques mès heiredes des darrèrs 500 milions d’annades ena Tèrra.
“Se i auec un sistèma d’anèths d’arròques ath torn dera Tèrra en passat, açò aurie influït e fòrça en clima dera planeta blua, e cree ua naua situacion scientifica fòrça mès complèxa pr’amor qu’es eveniments extraterrèstres aurien auut un ròtle clau ena formacion dera nòsta planeta, çò diguec Tomkins. Er estudi siguec publicat en revista online scientifica Earth and Planetary Science Letters.
Era Redaccion
