I a gent amb de basas pauc scientificas que defend que la Tèrra es un èsser viu apelat Gaïa que patís l’intolerància e egoïsme umans. Val pas dire qu’aquò arriba pas a èsser una ipotèsi mas benlèu podem sospeitar que i a qualque causa darrièra aqueste tipe d’informacions.
E o podem sosténer pr’amor que ara una còla scientifica a descobèrt que los bòsques son una causa mai que un ensems d’arbres i pro. Benlèu poirián èsser definits coma una comunautat vegetala d’èsser vius. Aquò es aital pr’amor que la descobèrta qu’an fach confirma que los arbres fan escambi de carbòni demest eles.
E òc. Divèrses scientifics universitaris de la vila de Basilèa (Soïssa) an pogut mesurar que los arbres fan escambi de carbòni entre eles. E non solament o fan los arbres de la meteissa espècia. Tanben amb d’autras espècias. L’excès de carbòni dels arbres s’escàmbia a travèrs dels campairòls que i a en la tèrra.
L’estudi es estat publicat a la revista Science e es un estonament pels botanics qu’an fach la recerca. Aital, un ensems d’arbres – çò que normalament nomenam forèst – es plan mai qu’aquò. Es una comunautat d’èssers vius que fan d’escambis entre eles a travèrs dels campairòls.
Un escambi estonant
Fins a uèi lo jorn se sabiá que las plantas avián de besonh d’oxigèn e carbòni per far lor fotosintèsi. E tanben èra conegut que laissavan anar mai d’oxigèn e que lo carbòni demorava laguens elas. Aqueste èra utilizat per far cellulòsa, proteïnas e lipids, entre autres. Amb aquò la planta creissiá e demorava ben.
Mas un bòsc prèp de Basilèa es estat lo lòc per far una recerca aital. Mesurèron amb un espectomètre de massa atomica ont anava aqueste carbòni que los arbres non necessitavan. La descobèrta foguèt que anava a d’autres arbres.
“Lo carbòni solament a pogut èsser escambiat a travèrs dels filaments dels campairòls. Es una istòria sosterrana estonanta – çò confirmèron los botanics qu’an fach la recèrca -. Es estat un vertadièr estonament. O esperàvem pas”.
Pr’aquò ara, dison, cal revisar lo concèpte d’arbre pr’amor qu’es un èsser ligat a la biosfèra e la comunautat totala d’arbres a travèrs del carbòni. Confirman qu’una forèst es quicòm mai qu’un ensems d’arbres. Benlèu Gaïa es mai pròcha…
Christian Andreu
