Sorbus aucuparia, mai conegut amb lo nom de sorbièr dels aucèls o torièr, es un arbre que pòt arribar a far entre 15 e 20 mètres de nautor e s’espandís pertot Euròpa entre la peninsula iberica e Russia. Supòrta plan de baissas temperaturas e doncas òm pòt lo trapar sovent en d’airals de nauta montanha.
Lo sorbièr dels aucèls pòt èsser trobat tanben en Asia e Africa e aima plan créisser dins de bòsques de garric, d’avet o de fau. Als Pirenèus pòt arribar a viure fins als 2 000 mètres de nautor. Pasmens e malgrat qu’es un arbre plan singular, ne demòran pas gaires en estat salvatge.
Lo sorbièr dels aucèls es un arbre plan bèl amb de fuèlhas diferentas segon la branca e pòdon èsser complèxas, e dentadas, de color verda pendent la prima e l’estiu, mas amb una color mai iranja durant l’automne. Es un arbre de fuèlha caduca.
Durant la florison, lo sorbièr dels aucèls a fòrça flors blancas e ne pòdon aver mai de 250 pichonèlas flors a cada arbre de manièra annadièra. Aprés arriban los fruches, pendent setembre o octubre, qu’an la forma d’una pera, a fan entre 4 e 8 mm. Se pòdon menjar e son plan doças.
Lo fruch del sorbièr dels aucèls a una colora iranja o roja mas que tanben i a maitas varietats que pòdon venir jaunas o blancas, segon l’arbre. Lo fruch del sorbièr es estat usat, pendent generacions, per far de confituras e tanben licors.
Ric en vitamina C
Es un arbre plan aimat en fòrça païses pr’amor del sieu fruch, naut en vitamina C, e tanplan pel sieu gost. Tanben es plan utilizat per la medecina. Per ansin, pòt èsser usat per luchar contra la tossèra, l’enrauquiment, e diverses problèmas bronquials mas atanben va plan contra de malautiás raumaticas, equilibrar l’activitat intestinala, finir mai d’un problèma renal o encara far mai blosa la sang.
Lo fruch del sorbièr dels aucèls desvolopa un ròtle clau dins la natura`, car es plan important per plusors espècias d’aucèls, dont los mèrles. Los aucèls, aprés menjar lo fruche son los qu’ajudan a espandir l’espècia del sorbièrs car pòdon lo menar plan luenh.
La sieuna fusta es plana aimada pr’amor qu’es plan dura e a una color blanca caracteristica ideala per far de mòbles. E pr’açò òm pòt trobar tanben de grands terrens ont sonque i a de sorbièrs dels aucèls, car òm ne profecha la sieuna fusta.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
