Jorn après jorn, la comunautat scientifica es mai prèp de trobar la planeta novena del Sistèma Solar. Aquesta, que fins a uèi lo jorn encara es un mistèri, seriá la causa, segon dos scientifics, de las extincions de vida a la Tèrra que i an agut periodicament.
L’ipotesi foguèt ja lençada en 1985 pels professors Konstantin Batygin e Mike Brown de l’Institut de Tecnologia de Califòrnia. En aquela epòca ja avián lo sospièch que la planeta novena èra la causa de las extincions terrestres un còp cada 27 milions d’ans. Mas coma aquesta planeta, malgrat que fòrça scientifics encara la cercan, non es pas estada trobada, tot aquò es solament una ipotesi e pas una teoria scientifica pr’amor que i an pas de pròvas.
Segon aqueles scientifics, las anomalias dins l’orbita de la planeta novena serián la causa directa d’extincion. Per Batygin e Brown, aquesta planeta es un gigant de gas dètz còps mai massiu que la Tèrra e pòt èsser plaçat fins a 1000 còps mai luenh del Solelh.
Una ipotesi segura
En aquela epòca foguèron suggeridas fins a tres causas per racontar las extincions terrèstras: una planeta desconeguda, una estela prèp del Solelh o las ocillacions verticalas d’aqueste en la sieuna orbita. Las doás darrièras ja an demorat classadas coma pauc vertadièras mas la ipotesi d’una planeta desconeguda coma causa de las extincions terrèstras tòrna a aver fòrça: es la planeta novena.
Ara, dos professors mai, Whitemire e Matese, an confirmat que la planeta novena se bolegariá un còp cada 27 milions d’ans e per la sieuna orbita prèp de la Cincha de Belt de cometas. Aital dintrariá dins lo Sistèma Solar e provocariá la sortida de divèrsas cometas que serián lençadas en direccion al Solelh…o la Tèrra. Pauc important seriá alavetz se aquestes cometas arribarián a l’atmosfèra terrèstra o pas pr’amor que s’anavan en direccion al Solelh provocarián grandas tacas d’ombra e plan mens lutz solar arribariá a la Tèrra: una nòva extincion auriá alavetz luòc.
Aquesta ipotesi a volgut cercar donadas arqueologicas coma supòrt. E los professors aurián cercat de donadas arqueologicas del darrièrs 250 milions d’ans. Las donadas serián un supòrt a aquesta ipotesi que non poirá èsser teoria fins la descobèrta de la planeta novena.
Mas las donadas arriban fins als 500 milions d’ans e aquò seriá una evidéncia que l’ipotesi es vertadièra. Totun, aquestes professors aurián calculat la massa de la planeta novena solament en cinc còps la de la Tèrra e l’aurián plaçat solament 100 còps mai luenh que la Tèrra del Solelh.
“Es una causa passionanta pensar que i a una planeta luenhana qu’a una influéncia tan granda sus la Tèrra – çò diguèt Whitmire -. Cal cercar la solucion finala a aqueste problema e m’agradariá fòrça poder escriure un libre sus tot aquò”. L’estudi a estat publicat en la revista Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Christian Andreu
