Lo rei Enric VIIIn d’Anglatèrra, del linhatge dels Tudor, se maridèt sièis còps. Aguèt sièis femnas e tres filhs “adults”. Las doas primièras femnas, Catarina d’Aragon e Anne Boleyn, aguèron divèrsas grossessas, mas en divèrsas escasenças patiguèron avortament o las creaturas nasquèron mòrtas o moriguèron de paucs jorns o de paucas setmanas après. Los tres filhs arribats a una edat adulta, Maria, Elisabèt e Edoard, regnèron après la mòrt del rei Enric, mas las doas primièras patiguèron totjorn lo dobte sus lors legitimitats.
Lo reinatge d’Edoard VIn, filh de la tresena femna del sieu paire, Jane Seymour, foguèt fòrça brèu (1547 – 1553) e moriguèt sens descendéncia amb solament setze ans. Mas foguèt mai brèu lo reinatge de la siá successora; Jane Grey, neboda d’Edoard, que regnèt solament nòus jorns. Maria Ia, sòr d’Edoard VIn e filha de la primièra femna del rei Enric VIIIn, Catarina d’Aragon, possedissiá mai de supòrt popular e aristocratic, e arranquèt lo tròn de Jane. Lo reinatge de Maria foguèt tanben fòrça brèu, cinc ans (1553 – 1558) e moriguèt tanben sens descendéncia.
De maridatges anullats
Elisabèt I, la siá sòr e filha d’Anne Boleyn, aguèt un reinatge fòrça long e fòrça important dins de l’istòria d’Anglatèrra, de l’an 1558 al 1603. Mas perqué Maria e Elisabèt patiguèron aquel dobte sus la legitimitat? Lo matrimòni del rei Enric amb Catarina d’Aragon, la maire de Maria, foguèt anullat, pr’amor que lo monarca aviá començada una relacion amb Anne Boleyn (la sieuna futura segonda femna) e considerava que Caterina podiá pas aver mai de filhs (per l’edat e totes los avortaments e grossessas amb de creaturas mòrtas qu’aviá patit).
Enric demandèt la nullitat a Roma, en allegant que segon lo libre biblic del Levitic un òme podiá pas se maridar amb la veusa del sieu fraire. Catarina èra estada maridada amb lo prince Artur, fraire grand d’Enric, mas la reina defensava que vertadièrament èran pas estats ela e Artur perque lo matrimòni èra pas estat “consumat”. Enric defensava que vertadièrament la consumacion s’aviá produsida, mas los interèsses politics empediguèron la nullitat. Catarina èra tanta de Carles I que regnava als reialmes ispanics e èra emperaire d’Alemanha.
Fin finala, Enric se proclamèt maximala autoritat de la Glèisa a Anglatèrra e Galles e anullèt lo sieu pròpri matrimòni. Se lo matrimòni amb Catarina aviá pas existit, la filha, Maria èra pas legitima. Mas pels catolics aquela anullacion èra pas valida e Maria èra legitima eretièra del tròn anglés. Pels catolics lo seguent matrimòni d’Enric amb Anne Boleyn èra pas valid e la siá filha Elisabèt èra l’illegitima. Tot un embolh legal e ont dependiá la succession del tròn d’Anglatèrra. Curiosament los tres filhs “nascuts dins d’un matrimòni” foguèron monarcas d’Anglatèrra.
Un article de Francesc Sangar*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Fotografia Principala: Elliot Brown/CC
