Fa pas gaire una còla de biològs descobriguèt de virus gigants jos lo glaç de Groenlàndia. Malgrat que los primièrs virus gigants ja foguèron descobèrts pel primièr còp en 1981, aquò se debanèt a l’ocean e pas al glaç artic. Èran de virus qu’infectavan d’algas verdas a l’ocean. Mai tard tanben foguèron trobats de virus […]
- popular
Que demorè drin, mes la sciéncia que podó dejà confirmar quau ei l’espècia viva dab lo genòma lo mei long de tota la planeta. Aquò qu’ei estat ua descobèrta estonanta, pr’amor que los cercaires suspectavan pas qu’aqueth sia ua planta petita que demora a l’isla de Navèra Caledònia, au Pacific. Mes qu’ei l’espècia qu’a lo […]
Quora parlam de l’emó (Dromaius novahollandiae) parlam tanben del màger ausèl australian e tanben de la sola espècia que demòra uèi lo jorn de l’escandit genre dels Dromaius. Demòra a la majoritat del territòri australian mas, mai que mai, a l’interior d’aquel continent. La color abituala dels emós es bruna. Pòdon arribar plan als 1,5 […]
Quin es lo país amb mai d’illas al Mond ? Benlèu l’estat francés, qu’a un fum d’illas ? O benlèu qualque autre país europèu ? Sèm segurs qu’es pas qualque estat asiatic o oceanian pr’amor qu’ailà i a sovent d’illas e d’illas ? L’estat francés a sonque un pauc mai de 1000 illas mas es pas sus la lista […]
La Ciutat Vièlha de Carcassona es Patrimòni de l’UNESCO dempuèi l’an 1997, mas benlèu aquel grand monument istoric aurà lèu coma vesins d’autres amb lo meteis nòm. Sèt fortalesas medievalas de la meteissa epòca, las nomenadas “ciutadèlas de vertige”, pòdon èsser declaradas tanben Patrimòni de l’Umanitat l’an 2026. Son Las Tors, Aguilar, Montsegur, Pèirapertusa, Puèglaurens, […]
La classificacion del dingo (Canis lupus dingo) encara provòca uèi lo jorn de problèmas a la comunautat scientifica. O a fach pendent decadas. Gaireben dempuèi la descobèrta d’aquel canid pels occidentals en 1788. Encara uèi i a cercaires que considèran qu’es una sosespècia del lop indian, del còp que d’autres pensan qu’es una sosespècia del […]
Durant e aprés la pandemia, de detzenats d’espècias mamifèras e ausèths gausèn entrar dens hèra vilas e Gasconha n’estó pas nada excepcion. Despuish ençà, sanglièrs, vops e ratascauvas que gausan entrar de mei en mei en vilas, en çò que los cercaires comènçan dejà a conéisher coma la navèra conquista animau de las vilas. La […]
Era Fabrica dera Lan en Vielha mos mòstre eth procès d’industrializacion que viuec eth territòri aranés dedicat ara produccion textila, en tot tier en compde eth hèt qu’era ramaderia coma provedidora de matèria prumèra deth sector a estat capitau entara economia aranesa ath long dera istòria. Es descripcions der escrivan e viatgèr Francisco de Zamora […]
I a de mai en mai de scientifics que vòlon avisar que l’IA (Intelligéncia Artificiala) poiriá provocar l’extincion de tota l’umanitat. Fins ara ja o avián avertit mai d’un còp. Ara 25 cercaires an publicat amassa un document ont es denonciat lo dangièr del desvolopament dels IA en demandant d’agir tre ara per salvar nòstra […]