Damb era edat es escasences d’auer mès càncers son mès e mès granes. Ara totun, es scientifics an volut preguntar-se se auer mès cellules en còrs pòt provocar tanben mès càncer. Segontes aquerò, era qüestion sus se pòden es persones mès nautes auer mès càncers, era responsa serie quiòc. Açò ei çò qu’a coma conclusion un nau estudi hèt per un biològ dera Universitat de Califòrnia.
Er estudi, hèt per Leonard Nunney, d’aquera universitat en Riverside, comparèc centeats de donades de persones qu’an patit enquia 23 càncers diferenti. Era conclusion ei estonanta: eth risc d’auer càncer creish enquia 10% per cada 10 centimètres de mès qu’a ua persona. Er estudi confirmèc atau ua naua causa de càncer que d’auti estudi hèts abans non didien (pr’amor qu’auien coma causes principaus era nutricion, era santat e es condicions sociaus ).
“Ei solament ua ipotèsi, mès er estudi qu’e hèt a ua conclusion clara; damb mès cellules en còrs umans ( e es persones mès nautes n’an fòrça mès) eth risc d’auer càncer de tiroides e de pèth en es hemnes e de pèth en es òmes ei mès gran”.
De mès, aguest biològ volguec deishar clar qu’eth risc ei entà toti tipes de càncer, maugrat qu’eth càncer de pèth en es òmes poirie auer nivèus mès nauti pr’amor d’ua mès grana preséncia dera ormona IGF-1 en es adults. Atau, aguesta ormona que se desvolòpe lèu en es òmes poirie n’èster, dilhèu, ua causa cèrta.
Ua possibla causa
Segontes Nunney, era ormona IGF-1 ei ua ormona restacada damb un nivèu mès naut de division de cellules en adults nauti. “Se ua persona patís mès divisions de cellules ei mès naut eth risc d’auer un càncer – çò confirmèc Nunney-. Damb mès divisions eth risc d’auer melanoma ei mès e mès gran”.
Eth biològ estudièc enquia 18 càncers diferenti en ambedus sexes e solament quate d’aguesti non semblauen èster restacadi damb era nautor umana: es càncers de pancrees, d’esofag, d’estomac e de boca. Segontes Nunney, aguesti tipes de càncer serien mès restacadi damb factors environamentaus que non damb era fisonomia des persones.
Atau, e segontes aguest nau estudi publicat en jornau eletronic Proceedings of the Royal Society B, mès cellules vò díder mès càncer. E eth doble de divisions d’aguestes multiplique enquia quate eth risc d’auer aguesta malautia. Alavetz, quina ei era alternativa? Nunney diguec que non n’i a cap. En es gossi es sabut qu’es espècies mès granes an mès càncers pr’amor deth pes. Es mès petites lèu non an càncers.
Er estudi tanben soslinhèc qu’ara cau estudiar quines son es solucions evolutiues des animaus qu’an vengut mès e mès grani ena luta contra eth càncer. “Pr’amor que i a animaus fòrça grani qu’an fòrça divisions de cellules que non an càncers – çò ahigec Nunney -. Era biologia evolutiua serie donques era sciéncia que poirie estudiar mès prigondaments aguest problèma”.
Era Redaccion
Aguest article ei publicat gràcies a un acòrdi de cooperacion damb www.aranes.club, era pagina web entà apréner aranés de forma gratuita
