Home DIVÈRSES MENS DE DÈTZ ANS ABANS L’EXTINCION
MENS DE DÈTZ ANS ABANS L’EXTINCION
0

MENS DE DÈTZ ANS ABANS L’EXTINCION

0

Arriba una notícia mai qu’alarmanta d’Africa Centrala. Un nòu estudi confirma un declin mai grand del 81% de l’elefant de bòsc dins lo Pargue Nacional de Minkébé, en Gabon. Segon aquestas donadas, mai de 25.000 elefants de bòsc aurián estat tuats pels braconaires e en dètz ans. Aquò fa preveire la desaparicion totala d’aquela espècia al Gabon – amb mai del 50% de la populacion totala de l’espècia – abans de 2027.

L’estudi es estat realizat per una còla de l’Universitat de Duke amb John Poulsen, professor d’ecologia tropicala coma cap. E las donadas son inquietantas. La populacion d’elefants de bòsc – la tresena mai pichona espècia d’elefant african – auriá patit un declin d’entre 78% e 81% al pargue Minkébé de Gabon. Aquò balha fòrça pauc temps per la subrevivenca de l’espècia. Un fach alarmant.

La tuariá al Pargue Nacional de Minkébé s’es pas arrestada pendent los darrièrs ans.

“Avèm pogut confirmar que mai de 25.000 elefants de bòsc son estats mòrts per de braconaires al Pargue Nacional de Minkébé – çò diguèt John Poulsen -. La populacion actuala d’aquela espècia representa mai del 50% de la sieuna populacion totala en Africa Centrala. Demora fòrça pauc temps se volèm pas la sieuna desaparicion”.

L’estudi tanben a pogut destapar qual es lo secrèt dels braconaires en aqueste pargue. Aital, e après restacar las populacions d’elefants de bòsc entre 2004 e 2014 en tot analizar las donadas, an pogut descobrir cossí se fa lo chaple. Aqueste pargue auriá dos fronts: al sud – situat a 58 quilomètres d’una rota principala – i an agut d’elefants mòrts mas paucs. Al nòrd, totun, situat a 6,1 quilomètres d’una rota nacionala de Cameron, la tuariá es estada fòrça mai granda.

Pr’aquò ara se pensa que far de rotas ajuda los braconaires a tuar los elefants de bòsc e transportar l’evòri illegal cap a Douala, la vila mai granda de Cameron, un centre actual del comèrci illegal d’evòri a nivèl mondial.

“Dempuèi 2011 lo govèrn de Gabon a agafat consciéncia del problèma. An protegit mai encara los elefants de bòsc del pargue, an balhat fòrça mai argent per lo finançament d’aqueste e an començat brutlar tot l’evòri capturat. Un fach qu’a pas precedents en Africa – çò diguèt Poulsen -. E maugrat que lor cal aplaudir aqueste esfòrç, demòran mens de 10 ans per l’extincion totala de l’espècia d’elefant de bòsc al Cameron -.“

A la recèrca de projèctes multinacionals

Per ansin, los scientifics qu’an fach aquel estudi, demandan mai airals amb proteccion geridas a nivèl multinacional e una nòva lei internacionala per seguir melhor los braconaires. Tot aquò se encara se vòl sauvar aquela espècia d’elefant. Lo temps que demora es cuert, dison. Un declin d’un 80% en mens de dètz ans es un fach estonant. E benlèu ja no i auràn d’elefants de bòsc en mens de dètz ans, predison los scientifics.

L’espècia d’elefant de bòsc – una de las tres que i a en Africa – a un indèx de recuperacion plan bas.

Las caracteristicas biologicas d’aquela espècia – que pòt arribar a far solament 2,5 m de nautor e 2,7 tonas – l’elefant de savana arriba als 4 mètres e pòt arribar a far 6 tonas de pes – a una autra problematica de mai. La sieuna biologia permet pas aver filhs solament un còp cada 3 o 4 annadas. Aquò fariá una espècia amb un indàx de recuperacion fòrça lent.

E mai, un estudi fach en 2016 sus lo sieu ADN demostrèt qu’es familha de Paleoxodon antiquus, l’elefant europèu ja escandilhat e qu’aquesta espècia e la de l’elefant de sabana s’aurián desseparat biologicament fa entre 2 e 7 milions d’ans. L’elefant pigmèu del Congo – mai pichon encara – ne seriá una varianta de la meteissa espècia.

Lo govèrn de Gabon a balhat plan argent per lutar contra la tuariá dels elefants de bòsc mas lo pargue es al nòrd-èst, plan prèp de Cameron.

Al delà, demòran en grops plan redusits – solament entre 3 e 5 especimèns – e començan la maduretat sexuala als 12 ans, pas abans. Aver un pichon après 22 meses de gestacion tanpauc ajudariá l’espècia pr’amor qu’aquela solament creisseriá un 5% cada an en condicions idealas. Minja rusca d’arbre e frucha e es conegut per èsser l’animal que mai ajuda en la dispersion de granas de tota l’Africa.

Maugrat qu’ara los vigilants del pargue an d’equipas de comunicacion, vidèo-cameràs e un mai grand entrainament, – 12 soldats angleses arribèron al pargue en 2013 per los entraïnar – un estudi fach en aquela an confirmava que poiriá èsser una espècia totalament escantida en mens de 10 ans.

Amb la pèrda de l’elefant de bòsc, Africa perdriá una de las sieunas imatges mai caracteristicas de la jungla. Uèi lo jorn, poirián aver ja mens de 100.000 especimèns e una taxa de 25.000 mòrts en 10 ans son de chifras òrres. Lo relòtge de la siesena extincion ja a començat. Cal veire ara se lo poirem arrestar o pas.

Christian Andreu*

*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.