L’ARQUEOPTERYX QUE O ÈRA PAS
Après far un estudi paleontologic mai prigond, una de las espècias de dinosaure mai conegudas de la planeta pr’amor d’èsser estada classada coma lo primièr dinosaure que volava pendent lo sègle XIX es ara classada amb un autre nom: Arqueopteryx es pas mai Arqueopteryx mas Ostromia – e volava pas -.
Aital, lo primièr fossil descobèrt dins la region alemanda de Solnhofen e conegut dins la planeta tota amb lo nom d’Arqueopteryx es estat classat ara dins una nòva familha de pichons dinosaures descobèrta fa gaire en China.
Son estats plusors paleontològs de l’Universitat Ludwig Maximilian de Munic los qu’an confirmat qu’aquel primièr fossil d’Arqueopteryx foguèt mal classat.
Segon la còla qu’afirma aquò los scientifics de l’epòca s’enganèron : èra un fossil plan semblant a d’autres trobats dins aquela region. Mas pas totes los dotze especimèns d’Arqueopteryx son d’aquesta espècia. Ara tot es en dobte. Lo genre es disparièr.
Lo primièr dinosaure-aucèl
Lo fossil d’Arqueopteryx es un dels fossils de dinosaure mai celèbres pr’amor que donèt d’informacions sus la transicion dels reptils als aucèls e, de mai, tanben pr’amor que confirmèt que los aucèls modèrns avián coma ancessors los dinosaures carnivòrs de l’òrdre dels terapòds.
Los paleontològs Oliver Rauhut e Christian Foth, del Musèu Estatal de la Natura d’Stuttgart, an estudiat ara aquel fòssil d’Arqueopteryx qu’a coma origina la vila holandesa d’Haarlem – uèi al Musèu Teylers de la quita vila -. E dins un estudi publicat a MBC Evolutionary Biology an confirmat qu’es un fossil “plan desparièr dels autres fossils d’Arqueopteryx. Es pas d’aquel genre – çò diguèt Rauhut-.”
Segon aqueles dos paleontològs, cal situar aquel fossil dins un nòu grop de dinosaures maniraptors nomentats anquiornistides, que tanplan èran pichons e avián de plumas a las quatre patas. De mai, lo fossil de Haarlem – ara pas mai d’Arqueopteryx – seriá d’una espècia de China mas seriá tanben important pr’amor que seriá lo primièr trobat d’aquela espècia a Euròpa.
Lo fossil foguèt trobat en 1857 en Schamhaupten, que pendent la fin del Jurassic èra partida de l’archipèla de Solnhofen (sud de Baviera). “Lo grop de dinosaures ancessor dels aucèls a coma origina Asia Occidentala segon l’analisi biogeografica – çò diguèt Foth -. Totes los fossils mai ancians son estats trobats a China. Quora evolucionèron s’espandiguèron cap a l’oèst e arribèron a l’archipèla de Solnhofen. Pr’aquò aquel fossil es un dels mai joves d’aquela espècia qu’arribèt a Euròpa”.
Tot aquò s’auriá debanat fa aperaquí 150 milions d’ans, prèp de l’airal conegut uèi coma la val d’Altmühl. Èran de pìchonas illas amb mar dubèrta a l’oèst e al sud. Lo fossil trobat a Haarlem seriá de la partida situada mai a l’èst de l’archipèla de Solnhofen, fòrça prèp del continent.
Aprés diboissar aquela istòria, los paleontològs qu’an agut lo coratge de classar tornarmai un dels fossils mai celèbres de la Tèrra, avisan ara que plusors autres fossils tanben classats coma Arqueopteryx e trobats dins la region de Solnhofen poirián ben èsser pas d’aquela espècia.
Los recercaires, al delà d’aquò, an volgut balhar un nòu nom a aquel nòu genre de dinosaure. Dison que poiriá èsser Ostromia e aital onorar lo paleontològ estatsunitenc John Ostrom, lo primièr qu’identifiquèt aquel fossil coma un dinosaure terapòd.
Christian Andreu*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
