Plusors planetas del sistèma de Trappist-1 –amb 7 planetas e una estela nana situada a 39 ans-lutz de la Tèrra– poirián conténer fòrça aiga e glaç, segon de nòus calculs astronomics. N’i auriá tanta que seriá malaisit d’i trobar de vida. Mas aquò vòl pas dire que n’i aja pas.
Segon los nòus calculs, publicats dins la revista Nature Astronomy, i a doas planetas d’aquel sistèma que contenon d’aiga e de glaç. Aquò cambiariá, segon la còla astronomica qu’a fach l’estudi, la composicion de las planetas: i auriá pro d’aiga per formar de glaç a granda pression. E per ansin seriá pro malaisit d’i trobar de vida.
Un sistèma descobèrt en 2017
Dempuèi sa descobèrta en 2017, Trappist-1 es estat objècte d’atencion de part de la comunautat scientifica mondiala. Aquò a per causa que plusors planetas del sistèma poirián reünir las condicions idealas per aver la vida. Son mai rocassosas que gasosas e n’i a tres que son pro prèp de lor estela per aver d’aiga.
Per efectuar los nòus calculs, los scientifics an estimat la massa e lo diamètre de las planetas del sistèma de Trappist-1 per calcular lor densitat. Puèi, un programa informatic donèt de resultas sus la composicion de las planetas. Segon aquelas resultas, la cinquena planeta contendriá fòrça aiga e dos tipes desparièrs de glaç. L’aiga liquida o glaçada es mens densa que la ròca.
Aital, una planeta mens densa pòt aver mai d’aiga o de gas qu’una planeta mai densa –rocassosa–. Mas los scientifics creson pas qu’aquò empache aquelas planetas d’aver una atmosfèra. “La densitat de las planetas confirma que i a d’aiga, çò diguèt Cayman Unterborn, exogeològ de l’Universitat d’Arizòna. Avèm estudiat quatre d’aquelas planetas, e la segonda planeta ten mens d’un 15% d’aiga, fòrça mai que la Tèrra”.
La cinquena e la seisena planetas, totun, en tenon mai del 50%, çò diguèron los astronoms. Aquò provocariá tanta pression que l’aiga seriá, probablament, de glaç. Segon Unterborn, aquò confirmariá que sus la cinquena planeta i aguèsse d’aiga fins a 200 quilomètres de fonsor. Jos aquò, lo glaç arribariá fins a la mitat del camin vèrs lo centre de la planeta.
Un còp aquò descobèrt, la còla de scientifics confirmèt que l’aiga empedissiá de trobar de vida. Mas de la poder pas trobar vòl pas dire que i aja pas de vida. Un volum d’aiga coma aquel, çò dison, empachariá la creacion de carbòni o fosfòr dins los oceans, primordials per l’aparicion de la vida. E seriá malaisit de trobar aquelas moleculas que son dins d’organismes vius.
Aital, que se pòsca pas trobar de vida vòl pas dire que n’i aja pas. Segon los astronòms, s’es pogut determinar la majoritat de la composicion quimica d’aquelas planetas e aquò es ja una capitada. D’autres scientifics tanben son d’acòrdi amb aquelas nòvas donadas e confirman que lo nòu imatge de Trappist-1 es la d’un sistèma amb de planetas ont i a mai d’aiga que sus la quita Tèrra.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
