Una còla se scientifics de l’Universitat de Dunedin, en Nòva Zelanda, an pogut observar directament lo principi d’exclusion de Pauli, un fach qu’ èra pas estat observat encara e qu’aperten a la mecanica quantica. Aital, an utilizat de pinçetas opticas per dividir d’atòms de nívols de potassi -40 dins un environament ultrafreg per o far-.
Lo principi de Pauli es un principi d’exclusion que preditz un airal enebit prèp d’una aureòla de particulas divididas. Aquò s’èra pas pogut observar directament encara per la fisica. Foguèt un principi prepausat en 1925 per lo fisician austriac Wolfgang Pauli e soslinha que dins un atòm i a pas dos electrons amb lo meteis nombre quantic. Aquò determina l’estructura e l’estabilitat dels atòms e tanben las proprietats quimicas, magneticas, electricas e mecanicas de totes los materials.
La descobèrta es estada realizada per una còla scientifica internacionala amb de fisicians estatsunencs, daneses e de Nòva Zelanda amb Niels Kjærgaard coma cap. Aquestes utilizèron de rais lasèr per acantonar, balhar d’acceleracion e far se trucar divèrses nívols de fermionic 40K dins un environament prèp del zèro absolut de temperatura.
Un principi confirmat directament
“Avèm trobat una franja que confirmariá las normas basicas del Principi de Pauli – çò soslinhèt Kjærgaard. Aquesta meteissa franja non se pòt inclure dins cap de lei fisica coneguda s’es pas dins lo Principi de Pauli. Es una franja que solament se pòt observar a 32 grades de l’ais de collision”.
Foguèt pas qu’après una posteriora e mai prigonda observacion que la còla de Kjærgaard poguèt veire que jos de condicions determinadas los imatges d’aqueste nívol èran mai escurs que d’autres airals de particulas e poguèron aital identificar amb precision la confirmacion del principi de Pauli. Segon Kjærgaard aquò se debana pas per çò que las normas fisicas son trencadas mas pr’amor que de còps i an de situacions ont una particula se dispèrsa divèrses còps pr’amor que truca totjorn amb de novèls aisses de collision”.
Aquesta descobèrta qu’es fòrça importanta en fisica pr’amor qu’ajudarà l’estudi de las particulas e lor procés de dispersion al còp en multiplas particulas. L’estudi es estat publicat a la revista numerica Nature Communications.
La Redaccion
